[ Pobierz całość w formacie PDF ]
na tradycyjnych elitach. Tradycjonalizm wyrażał się m.in. w tym, że prawa wyborcze miały przysługiwać nie każdej
jednostce, ale np. ojcu, który reprezentował rodzinę. Bardzo ostro krytykował demokrację mówiąc, że są to rządy mas.
Państwo było podobne do rodziny, gdzie nikt się nie kłóci i nikt nikomu władzy nie odbiera, bo jest ona w ręku autorytetu,
który z kolei nie ma innego celu niż dobro owej rodziny, czyli narodu.
Państwo winno być silne, ażeby mogło nie posługiwać się gwałtem".
Autorytaryzm żądał od jednostek podporządkowania się politycznego ale nie żądał całego człowieka".
1. autorytet, 2. ograniczony pluralizm, 3. wojsko siłą kierowniczą i kontrolną, 4.monopol komunikacji, 5. wsparcie reżimu
przez organizacje ponadpaństwowe (np. Kościół), 6. nie wymaga od obywateli aktywnego poparcia reżimu (jak total.)
102.Pojęcie totalitaryzmu i cechy ustrojów totalitarnych.
Totalitaryzm (łaciński totalis - cały, całkowity), forma sprawowania rządów, a zarazem uzasadniająca ją teoria, która polega
na całkowitym podporządkowaniu, jednostki i wszelkich przejawów życia społecznego władzy państwowej, wskutek czego
człowiek staje się jedynie funkcją państwa łub społeczeństwa. Totalitaryzm to całkowite zaprzeczenie indywidualistycznego -
liberalizmu, głoszącego absolutną suwerenność jednostki wobec społeczeństwa.
Cechą ustroju o charakterze totalitarnym jest wykluczający wszelką demokrację bezwzględny autorytet władzy
państwowej, a realizowane przez tę władzę cele stają się celami wszystkich legalnie działających organizmów społecznych.
Stąd też niemożliwe jest istnienie jakichkolwiek niezależnych od władzy struktur pośrednich (organizacji społecznych, partii
politycznych, ale również oświaty, zakładów pracy, kościołów, rodziny). Władza w takim ustroju sprawowana jest poza
wszelką kontrolą prawną, a odgórnie narzucony przymus w stosunkach państwo-obywatel łamie szereg podstawowych praw
człowieka. Również w stosunkach międzynarodowych państwo totalitarne dąży do stałego rozszerzania stref swoich
wpływów.
Państwo totalitarne charakteryzuje m.in.:
1) autokratyzm,
" 2) powszechna indoktrynacja za pomocÄ… centralnie kierowanej propagandy,
:3) całkowite podporządkowanie społeczeństwa przez wprowadzenie systemu kontroli policyjnej opartego na terrorze,
- 4) uniformizacja (ujednolicenie) form życia społeczeństwa,
V;, 5) wprowadzenie monopolu oficjalnej ideologii,
" ¡6) zmonopolizowanie wÅ‚adzy paÅ„stwowej, która jest skupiona w rÄ™kach jednej partii (np. partii komunistycznej) lub
masowego ruchu politycznego (np. faszystowskiego),
7) centralne sterowanie gospodarkÄ….
Za totalitaryzm uważa się model ustrojowy hitlerowskich Niemiec (nazizm), Związku Radzieckiego, zwłaszcza w czasach
stalinowskich (stalinizm), a także państw Europy Wschodniej (do 1956). Pojęcie totalitaryzm wprowadził B. Mussolini.
Pierwszą reakcją przeciw totalitaryzmowi była encyklika Piusa XI Quadragesimo anno (1931), która eksponując zasadę
pomocniczości sprzeciwiała się narastającym wówczas tendencjom do ustanawiania omnipotencji państwa. II wojna
światowa i towarzyszące jej zbrodnie totalitaryzmów (nazistowskiego i komunistycznego) spowodowały rozwój badań
naukowych nad tym modelem rządów. Wybitne prace z tego zakresu stworzyli m.in.: E. Fromm Ucieczka od wolności, H.
Arendt Korzenie totalitaryzmu oraz Z. Brzeziński i C. Friedrich Totalitarian Dictatorship and Democracy.
103.Geneza nazizmu według Ericha Fromma
Wychowanie w tradycyjnych rodzinach autorytarnych (cały dom podporządkowany ojcu, który zapewnia rodzinie byt),
pogląd że świat jest tak uporządkowany, że musi nim rządzić pewien autorytet (ojciec) -> tradycja autorytetu
Zanik więzi politycznych; ukazanie się problemów związanych z wolnością, Hitler był pomocnikiem ( magicznym"), który
obiecał, że zlikwiduje problemy związane z wolnością
Dyskusja nad przyczynami faszyzmu zdominowała myśl polityczną w I poł. XX wieku. Liczni badacze odwoływali się do
metod badawczych psychologii, a nawet psychoanalizy. Uważali, że główną przyczyną popularności nazizmu, faszyzmu jest
to, że zaspokajały one potrzeby psychospołeczne ludzi o osobowości autorytarnej, czyli o osobowości podatnej na
manipulację, niezdolnej do samodzielności i odpowiedzialności, skłonnej do ulegania autoiytetom i mitom. Teorie taką
sformułował właśnie m.in. Erich Fromm (autor Ucieczki od wolności, wybitny filozof Szkoły Frankfurdzkiej). Przyczyn
faszyzmu, nazizmu doszukiwał się on w:
" stosunkach społeczno- ekonomicznych,
" zacofaniu gospodarczym WÅ‚och,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]