[ Pobierz całość w formacie PDF ]
wieczne, i co dzielimy z lepszymi od nas?
15 " 3 4
Mawiamy zwykle, że nie było w naszej mocy wybrać sobie rodziców, bo los nam ich
przydzielił: lecz jednak wolno nam rodzić się także stosownie do własnego uznania. Istnieją
przecież rodziny najszlachetniejszych umysłów: wybierz sobie taką, do której chciałbyś przy-
stać; będziesz nie tylko dziedzicem ich nazwiska, lecz także samego majątku, którego nie
74
trzeba będzie strzec ani chciwie, ani zazdrośnie: będzie się on stawał tym większy, im więk-
szej go liczbie ludzi udzielisz. Oni otworzą ci drogę do wieczności i wyniosą cię w takie miej-
sce, skąd nie strąca się nikogo. Jest to jedyny sposób na przedłużenie naszego śmiertelnego
życia, a nawet na przemianę w nieśmiertelność.
15 " 5
%7łycie mędrca rozciąga się bardzo szeroko, nie podlega on tym samym ograniczeniom co
inni ludzie: on jeden jest wolny od praw władających rodzajem ludzkim, wszystkie wieki są
mu posłuszne, podobnie jak Bogu. Przemija pewien czas? Ogarnia go więc wspomnieniem.
Nadchodzi? Korzysta z niego. Ma dopiero nadejść? Uprzedza go. Mędrzec przedłuża swe
życie łącząc wszystkie czasy w jedną całość.
16 " 1
Najkrótsze i najbardziej niespokojne jest życie tych, którzy zapominają o przeszłości, lek-
ceważąc terazszość, lękają się przyszłości. Kiedy dochodzą do kresu, zbyt pózno pojmują,
nieszczęśni, że byli tak długo zajęci niczego nie robiąc.
17 " 6
Nigdy nie zabraknie powodów do niepokoju pochodzących bądz z powodzenia, bądz z
niepowodzenia. %7łycie schodzi nam na zajęciach: nigdy nie skorzystamy z wypoczynku, zaw-
sze będziemy go tylko pragnęli.
75
Ad Polybium de consolatione
1 " 1 2
Ita est: nihil perpetuum, pauca diuturna sunt; aliud alio modo fragile est, rerum exitus va-
riantur, ceterum quidquid coepit et desinit. Mundo quidam minantur interitum et hoc univer-
sum, quod omnia divina humanaque complectitur, si fas putas credere, dies aliquis dissipabit
et in confusionem veterem tenebrasque demerget...
1 " 4
Maximum ergo solacium est cogitare id sibi accidisse, quod omnes ante se passi sunt
omnesque passuri; et ideo mihi videtur rerum natura, quod gravissimum fecerat, commune
fecisse, ut crudelitatem fati consolaretur aequalitas.
4 " 3
...Respicientes, quantum a tergo rerum tristium immineat, si non finire lacrimas, at certe
reservare debemus. Nulli parcendum est rei magis quam huic, cuius tam frequens usus est.
6 " 2
Quid autem tam humile ac muliebre est quam consumendum se dotori committere?
9 " 5 7
Mihi crede, is beatior est, cui fortuna supervacua est, quam is, cui parata est. Omnia ista
bona, quae nos speciosa sed fallaci voluptate delectant, pecunia, dignitas, potentia aliaque
complura, ad quae generis humani caeca cupiditas obstupescit, cum labore possidentur, cum
invidia conspiciuntur, eos denique ipsos, quos exornant, et premunt; plus minantur quam pro-
sunt; lubrica et incerta sum, numquam bene tenentur; nam ut nihil de tempore futuro timeatur,
ipsa tamen magnae felicitatis tutela sollicita est. Si velis credere altius veritatem intuentibus,
omnis vita supplicium est: in hoc profundum inquietumque proiecti mare, alternis aestibus
reciprocum et modo allevans nos subitis incrementis, modo maioribus damnis deferens assi-
dueque iactans, numquam stabili consistimus loco, pendemus et fluctuamur et alter in alterum
illidimur et aliquando naufragium facimus, semper timemus; in hoc tam procelloso et ad
omnes tempestates exposito mari navigantibus nullus portus nisi mortis est.
9 " 9
Est, mihi crede, magna felicitas in ipsa necessitate moriendi. Nihil ne in totum quidem
diem certi est...
10 " 2 3
Iniquus est, qui muneris sui arbitrium danti non relinquit, avidus, qui non lucri loco habet,
quod accepit, sed damni, quod reddidit. Ingratus est, qui iniuriam vocat finem voluptatis.
Stultus, qui nullum fructum esse putat bonorum nisi praesentium, qui non et in praeteritis
acquiescit et ea iudicat certiora, quae abierunt, quia de illis ne desinant non est timendum.
76
Nimis angustat gaudia sua, qui eis tantummodo, quae habet ac videt, frui se putat et habuisse
eadem pro nihilo ducit; cito enim nos omnis voluptas relinquit, quae fluit et transit et paene
ante quam veniat aufertur. Itaque in praeteritum tempus animus mittendus est et quidquid nos
umquam delectavit reducendum ac frequenti cogitatione pertractandum est: longior fide-
liorque est memoria voluptatum quam praesentia.
11 " 2
...Quid enim est novi hominem mori, cuius tota vita nihil aliud quam ad mortem iter est?
11 " 3 4
...Quisquis ad vitam editur, ad mortem destinatur. Gaudeamus ergo eo, quod dabitur, red-
damusque id, cum reposcemur: alium alio tempore fata comprehendent, neminem praeteri-
bunt. In procinctu stet animus et id quod necesse est numquam timeat, quod incertum est,
semper exspectet. Quid dicam duces ducumque progeniem et multis aut consulatibus conspi-
cuos aut triumphis sorte defunctos inexorabili? Tota cum regibus regna populique cum regen-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]