[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zmienia co do kierunku i przetwarza w ogniwo przeznaczenia, i stwarza z
tego cząstkę siebie samej, tak i stworzenie rozumne ma zdolność
utworzenia z wszelkiej przeszkody tworzywa swej działalności i użycia jej
w celu, do którego zdąża.
36. Niech cię myśl o całości życia nie trapi! Nie uprzytamniaj sobie, jakie
cię i ile przykrości prawdopodobnie nawiedzi! Ale przy każdej przykrości,
która cię spotyka, zadaj sobie pytanie: co w tym wypadku niemożliwe jest
do zniesienia i przetrwania? A zarumienisz się ze wstydu, gdybyś się do
tego przyznał. Następnie przypomnij sobie, że nie gnębi ciebie ani
przyszłość, ani przeszłość, ale zawsze terazniejszość. A jej ciężar
zmniejszy się, gdy ją w samej sobie zamkniesz, a umysł swój skarcisz, że
nie masz siły zniesienia takiej oto drobnostki.
37. Czy siedzi jeszcze teraz nad grobem Werusa Pantea lub Pergamus? A
nad grobem Hadriana Chabrias lub Diotymos? Zmieszne zapytanie. No! A
gdyby siedzieli, czy tamci by to czuli? A gdyby czuli, czy sprawiałoby im to
przyjemność? A gdyby im to sprawiało przyjemność, czy ci mają być
nieśmiertelni? Czyż nie było ich przeznaczeniem najpierw stać się
staruszkami i starcami, a potem umrzeć? Po ich więc śmierci cóżby się
stać miało z tamtymi? Wszystko to jest smród i zgnilizna w worku ciała.
38. Jeżeli umiesz ostro patrzeć, to patrz, mówią, i sądz z największą
mądrością.
39. W ustroju istoty rozumnej nie widzę cnoty sprzecznej ze
sprawiedliwością. A sprzeczną z rozkoszą- widzę: powściągliwość.
40. Gdy stłumisz sąd swój o tym, co ci- według twego mniemania-
sprawia przykrość, sam uczujesz wnet zupełne bezpieczeństwo.- Co za
sam?
- Rozsądek.- Ależ nie jestem rozsądkiem.
- Niech będzie i tak. To rozsądek twój niech sam sobie nie sprawia
przykrości. A jeżeli co innego w tobie czuje się dotknięte, niechże ono o
sobie sąd wyda.
41. Co hamuje odczuwanie zmysłowe, jest złe dla natury zwierzęcej. Co
hamuje popęd, jest również złe dla natury zwierzęcej. Są zaś zaiste i inne
przeszkody hamujące rozwój organizmu roślinnego. Te są dla niego złe.
Tak samo więc i to, co hamuje rozsądek, jest złe dla natury obdarzonej
rozumem. Wszystkie te uwagi tedy do ciebie samego zastosuj. Gdy
przykrość lub przyjemność cię dotyka, zmiarkuje to czucie zmysłowe.
Natrafiłeś na przeszkodę w dążeniu? Jeżeli bez rozwagi dążysz, to to już
jest złe dla ciebie, jako dla istoty obdarzonej rozumem. Jeżeli zaś
zachowujesz rozsądek, to nie ponosisz żadnej szkody ani żadnej nie
ulegasz przeszkodzie. %7ładna bowiem przeszkoda nie zwykła zagrażać
temu, co leży w zakresie rozsądku. Nie spali go bowiem ogień ani zrani
żelazo, ani tyran nie zaszkodzi, ani obelga, ani nic innego. "Kula jest
zawsze okrągła."
42. Nie zasługuję na to, bym sam sobie wyrządzał przykrość, bo i nigdy
nikomu innemu dobrowolnie nie wyrządziłem przykrości.
43. Jednego cieszy to, drugiego owo. A mnie cieszy, jeżeli marn wolę
dobrą, tak że nie odwraca się z niechęcią od żadnego człowieka ani od
tego, co ludzi spotykać zwykło, ale patrzy na wszystko życzliwym okiem i
przyjmuje, i korzysta z wszystkiego stosownie do jego wartości.
44. Nuże! Terazniejszość poświęć samemu sobie. Ci, którzy raczej dążą do
sławy pośmiertnej, nie myślą o tym, że owi potomkowie będą, choć inni,
ale tacy sami jak ci, na których dzisiaj się żalą. Boć i owi śmiertelni. A cóż
cię to w ogóle obchodzi, czy owi rozbrzmiewać będą takimi czy owakimi
głosami o tobie albo czy taki czy owaki sąd o tobie mieć będą?
45. Chwyć mię i rzuć, dokąd chcesz. I tam bowiem mieć będę swego
demona życzliwego, to jest zadowolonego, byle odczuwał i działał zgodnie
z właściwym sobie ustrojem. Czyż ta sprawa zasługuje na to, by z jej
powodu dusza ma czuła niepokój i traciła na swej wartości, upadała,
tęskniła, zanurzała się i trwożyła? A znajdzieszże, co by warte było tego?
46. Nie może się człowiekowi przygodzie nic, co nie jest ludzką przygodą.
A wołu, co nie jest losem wołu, a winnej latorośli, co nie jest losem winnej
latorośli, a kamieniowi, co nie jest właściwe kamieniowi. Jeżeli więc
każdego spotyka to, co jest zwykłe i naturalne, czemużbyś miał się czuć
niezadowolonym? Wszakże wszechnatura nie przynosi ci nic niemożliwego
do zniesienia.
47. Jeżeli cię trapi coś zewnętrznego, to nie to ci dolega, ale twój własny
sąd o tym. A ten zmienić- już jest w twej mocy. Jeżeli ci zaś przykrość
sprawia jeden ze stanów twego własnego usposobienia, to któż ci
[ Pobierz całość w formacie PDF ]